Λομπρόζο, Τσέζαρε

(Cesare Lombroso, Βερόνα 1835 – Τορίνο 1909). Ιταλός εγκληματολόγος. Εμπνεόμενος από τις θετικιστικές θεωρίες, ο Λ. κατέληξε στην υπόθεση ότι ο εγκληματίας είναι ένας αταβιστικά φρενοβλαβής και ακριβέστερα ένας ιδιαίτερος ανθρωπολογικός τύπος. Υπήρχε συνεπώς η δυνατότητα μιας ταξινόμησης των φυσικών χαρακτηριστικών του εγκληματία (εγκληματολογική ανθρωπολογία). Έτσι «το έγκλημα εμφανίζεται… ως φυσικό φαινόμενο, ένα φαινόμενο, όπως θα έλεγαν μερικοί φιλόσοφοι, αναγκαίο, όπως η γέννηση, ο θάνατος, η εγκυμοσύνη». Εξίσου φυσική συνεπώς είναι και η ποινή, η οποία όμως δεν εμφανίζεται ως ηθική ανταπόδοση, από τη στιγμή που λείπει από τον εγκληματία κάθε στοιχείο ευθύνης, αλλά ως μέσο «κοινωνικής άμυνας». Το κεντρικό πρόβλημα της ποινικής πολιτικής γίνεται επομένως πρόβλημα «πρόληψης και θεραπείας του εγκλήματος» με διαφορετική μεταχείριση του ενόχου. Τα κυριότερα έργα του τιτλοφορούνται: Μεγαλοφυΐα και παραφροσύνη (1864), Ο εγκληματίας άνθρωπος σε σχέση με την ανθρωπολογία, τη νομολογία και τις οικονομικές επιστήμες (1876), Η αιτιολογία του εγκλήματος (1893) και Μεγαλοφυΐα και εκφυλισμός (1898). Σήμερα, οι απόψεις του Λ. για κοινά και αναγνωρίσιμα ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά στους εγκληματίες θεωρούνται εντελώς ξεπερασμένες από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.